توصیه های مربوط به نگهداری نوزاد :
نوزاد را در تابستان بايد با آب معتدل، شستشو داد . در زمستان، آب شستشو بايد كمي گرم باشد ولي نه به آن اندازه اي كه آزار دهنده باشد . بهترين موقع شستشوي نوزاد بعد از خواب طولاني است . رواست كه نوزاد را روزي دو تا سه بار شست و زياني ندارد كه در تابستان آب شستشوي نوزاد، ولرم و تا اندازه اي خنك باشد ولي در زمستان حتما بايد معتدل الحراره باشد . گرمي آب شستشو بايد به حدي باشد كه تن نوزاد را گرم كند . موقع استحمام نوزاد بايد مواظب بود كه آب در سوراخ گوش هايش نفوذ نكند.


شير مادر براي نوزاد از هر شير ديگري بهتر است، زيرا بيشتر از هر غذاي ديگر، به گوهر غذايي نوزاد كه در زندگي جنيني به او مي رسد شباهت دارد . حتي به تجربه، ثابت شده است كه در دهان گرفتن نوك پستان ، در دفع آزار شيرخواران، بسيار سودمند است . جهت اعتدال مزاج و پرورش صحيح و سالم نوزاد، علاوه بر شير ، مراعات دو نكته بسيار مهم ديگر نيز ضروري است : يكي از آن دو نكته جنبانيدن نوزاد به آهستگي و ملايمت و ديگري موسيقي و آوازي است كه برحسب عادت، براي خوابانيدن نوزاد مي خوانند . نوزاد به هر نسبتي كه براي جنبانيدن و گوش دادن به موسيقي آمادگي بيشتري پيداكند، تن و روانش براي ورزش هاي بدني و رواني، آمادگي بيشتري مي يابد.

توصیه های مربوط به تربیت کودک :

وقتي بچه را از شير باز داشتند، غذايش بايد با شوربا (سوپ) و گوشت هاي سبك شروع شود . از شير باز داشتن بچه بايد به طور تدريجي صورت گيرد . بايد بچه را با قرص هايي كه از نان و شكر ساخته شده است مشغول کرد تا پستان را فراموش كند .

بچه را تا وقتي كه خود به طور طبيعي ياراي نشستن و راه رفتن ندارد، نبايد به زور به اين كارها وادار كرد، زيرا ممكن است به پشت و ساق هايش آسيبي برسد . در نخستين مراحلي كه طفل نشستن و يا خزيدن بر روي زمين را شروع مي كند، بايد زيراندازش نرم باشد تا از زبري زمين خراش برندارد . بايد چوب و كارد و هر چيزي كه آزار مي رساند ويا مي برد از مسير راهش جمع شود و نگذارند كه طفل از جاهاي بلند پر ت شود . وقتي دندان هاي نيش طفل سر بر مي آورند نبايد چيز سخت را بجود تا ماده اي كه نيش از آن تكوين مي يابد از بين نرود.

"بايد بسيار مراقب بود كه در اوان انتقال كودك به مرحله خردسالي، اخلاق و رفتار وي پسنديده و معتدل گردد. براي اين منظور نبايد كاري كرد كه كودك به خشم زياد ، ترس زياد، اندوه و شب بيداري زياد برخورد كند و يا دچار شود . هرچه را طفل آرزو كرد بايد زود برآورده شود و از هر چيز نفرت داشت از وي دور گردد . در اين دستور دو نفع وجود دارد : يكي نفع نفساني است زيرا بچه از همان طفوليت به اخلاق و رفتار نيكو خوي مي گيرد و نيكي در او سرشتي مي شود و از او جدا نمي گردد . ديگر آنكه براي بهبود تنش مطلوب است، زيرا همانطور كه از سوء مزاج، بدخلقي و بدرفتاري سر مي زند، از عادت به بدخويي نيز سوء مزاج پيدا مي شود . مثلا خشم، مزاج را بيشتر از حالت اعتدال گرم مي كند، اندوه ، خشك مزاجي ببار م ي آورد، پژمردگي و كم ارادگي نيروي رواني را سستي مي بخشد و سلامت مزاج رابه سوي بلغمي بودن گرايش مي دهد. پس معلوم مي شود كه در خوش خلقي دي تن و روان نيز هست.

وقتي كودك از خواب بيدار شد، بهتر آن است كه استحمام شود و بعد به مدت يك ساعت با اسباب بازي هايش و يا به منظور بازي كردن تنها گذاشته شود، سپس كمي غذا بخورد و از آن به بعد زياد تر از پيش به بازي بپردازد، باز استحمام كند و غذا بخورد و تا حد ممكن نگذارند در وقت غذا خوردن آب بنوشد، زيرا آب غذاي خام را قبل از هضم شدن به درون مي راند.

"وقتي كودك به شش سالگي رسيد، بايد او را به معلم و شخص ادب آموز سپرد و به تدريج به كسب تحصيلش واداشت. نبايد او را به زور وادار كرد كه يك دفعه كتاب را بگيرد و از خود دور نسازد.

اين بود دستور پرورش خردسالان تا زمان چهارده سالگي آنها . در اين مدت همواره بايد مراقب حال و مزاج آنها بود كه آيا تري يا خشكي در مزاج آنها و يا سختي در جسمشان در ا فزايش يا در كاهش و يا در حال اعتدال است .

بايد در كاهش دادن ورزش به تدريج عمل كنند، حتي در ورزش سخت و دشوار هم كه نمي خواهند ديگر انجام دهند بايد ترك آن تدريجي باشد. ورزش در بين سن خردسالي و نوجواني بايد به صورت معتدل انجام گيرد.

والدین باید کودکان خود را از بدو تولد، طبق توصیه پزشک و جدول زمان بندی شده، نسبت به انواع بیماری ها واکسینه کنند و این تزریق واکسن سر موقع باشد، نه با تاخیر.

بسیاری از کودکان پس از تزریق واکسن، عوارض جانبی را نشان می دهند، یعنی نسبت به تزریق واکسن حساسیت دارند. حساسیت به تزریق واکسن در کودکان با علائمی مانند تب و یا بثورات پوستی بروز می کند.

اما گاهی اوقات حساسیت برخی کودکان به بعضی مواد داخل واکسن آنقدر شدید است که نوعی واکنش آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی را نشان می دهند که ممکن است کشنده نیز باشد.

چرا پس از تزریق واکسن، واکنش های آلرژیک به وجود می آید؟
حساسیت زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن واکنش شدیدی را نسبت به یک ماده که معمولا بی ضرر است نشان می دهد .

شایع ترین موادی که باعث بروز آلرژی می شوند عبارتند از : گردوغبار، کپک، گرده گیاهان، پشم و مو و پر حیوانات ، گزش حشرات و برخی مواد غذایی.

یکی از مهم ترین کارهای پزشکی که سبب بروز آلرژی می شود تزریق واکسن می باشد.
واکسن آنفلوانزا از جمله واکسن های است که با حساسیت کودکان نسبت به تخم مرغ رابطه مستقیم دارد.

بدن انسان هنگام تماس با مواد آلرژی زا، شروع به ترشح هیستامین در خون می کند. علایمی مانند آب‌ریزش بینی، عطسه، ریزش اشک، خارش چشم ها و گوش ها از عوارض ترشح هیستامین در خون هستند.

آسم نیز در برخی موارد به علت بروز آلرژی در کودکان رخ می دهد.

راه های شناخت حساسیت کودک به واکسن
برای آنکه متوجه شوید که آیا کودک‌تان نسبت به تزریق واکسن حساسیت دارد یا نه، گام های زیر را بردارید و آنها را به کار ببندید:

1- والدین اگر فرزند دیگری دارند که قبلا واکسن زده است، باید ببینند که آیا او نسبت به تزریق واکسن حساسیت نشان داده بود یا نه. برخی موارد، حساسیت به واکسن جنبه ارثی دارد.

2- والدین بررسی کنند که این کودک آیا به چیزهای دیگر نیز حساسیت دارد یا نه، مثلا تحقیقات نشان داده کودکانی که به خوردن تخم مرغ حساسیت نشان می دهند، نسبت به تزریق واکسن نیز واکنش نشان می دهند .

واکسن آنفلوانزا از جمله واکسن های است که با حساسیت کودکان نسبت به تخم مرغ رابطه مستقیم دارد.

3- قبل از اقدام به تزریق واکسن کودک خود، ترکیبات واکسن را از پزشک بپرسید، مثلا ژلاتین، جیوه و آنتی بیوتیک ها از مواد مشترک در ساخت واکسن ها می باشند. بنابراین مهم است که بدانید آیا فرزندتان قبلا به این مواد واکنش شدید نشان داده است یا نه .

4- قبل از تزریق واکسن، برای بررسی بیشتر کودک خود، تست آلرژی یا حساسیت برای او انجام دهید. در طی این آزمایش، حساسیت کودک نسبت به واکسن سنجیده می شود.

5- اگر کودک خود را برای تزریق واکسن بردید و پس از تزریق واکسن علایمی مانند ورم، مشکلات تنفسی یا بثورات پوستی در او مشاهده کردید، نسبت به واکنش های آلرژی در او مشکوک شوید.

6- اگر علایم بالا را در کودک خود مشاهده کردید، حتما او را نزد پزشک ببرید تا پزشک علایم را بررسی و نسبت به بر طرف کردن آنها اقدام کند.

7- از مواد غذایی حساسیت زا، لیستی تهیه کنید تا از بروز هر گونه مشکل حساسیت زا در کودک پیشگیری شود.

8- اگر کودکی دارید که مطمئن هستید حساسیت دارد، هنگام مراجعه به پزشک به او اطلاع دهید تا از دادن هر گونه دارو و واکسن حساسیت زا جلوگیری کند.

اگر کودک برای مدت کوتاهی ناخن هایش را بجود و یا دچار اختلال عادتی دیگری باشد، غیرعادی نیست. ولی وقتی این عادت دائمی و شدید شود، بایستی والدین و سایر افراد خانواده در پی درمان آن باشند.

جویدن ناخن
کودکان ممکن است عادات بد و نامطلوبی داشته باشند مثل مکیدن انگشت شست، پیچ دادن موی سر، دندان قروچه (ساییدن دندان ها به هم)، دست کردن به بینی، جویدن یک جسم مثل مداد، خاراندن وسواسی، کوبیدن سر، گاز گرفتن خودشان مثل دست، تکان دادن بدن مثل پا، چرخیدن، کندن پوست و حتی جویدن ناخن دست.

 در بسیاری از موارد، این اختلالات عادتی می توانند با کمک والدین، معلم و یا یک راهنمای مناسب برطرف شوند.
 
اما در موارد کمی، کودک این عادت را تا بزرگسالی نیز دارد که می تواند ارادی یا غیرارادی باشد. یکی از رایج ترین این اختلالات عادتی در بزرگسالان، جویدن ناخن است. فرد مبتلا معمولا ناخن های دستش را هنگام عصبانیت، فشار عصبی، خستگی و یا در محیط پر تنش می جود.
 
بر اساس آمار، جویدن ناخن در کودکان و نوجوانان شایع است، اما 5 درصد آن ها این عادت را تا بزرگسالی نیز با خود دارند.

 علل احتمالی جویدن ناخن
برخی محققان معتقدند رایج ترین علل جویدن ناخن شامل استرس، افسردگی و خستگی است.
 
سایر دلایل احتمالی جویدن ناخن و اختلالات عادتی دیگر عبارتند از : مصرف مواد مخدر به خصوص آمفتامین و کوکائین، اختلالات روانی مهم، بیماری های مغزی، عقب ماندگی ذهنی و نداشتن یکی از حواس پنج گانه اصلی مثل کر یا کور بودن.
 
علائم جویدن ناخن
اگر کودک برای مدت کوتاهی ناخن هایش را بجود، انگشتش را بمکد و یا دچار اختلال عادتی دیگر باشد، غیرعادی نیست. ولی وقتی این عادت دائمی و شدید شود، بایستی والدین و سایر افراد خانواده در پی درمان آن باشند.

علائم جویدن ناخن در یک فرد عبارتند از:
- کوتاهی و ناصافی ناخن های دست
- تبخال دهان
- عفونت ناخن که باعث قرمزی و التهاب پوست اطراف ناخن می شو (پارونیشیا)
- ضایعات انگشتان دست در اثر ویروس هرپس سیمپلکس
- در آمدن دندان خراب و آسیب دیده در کودک
- التهاب و خونریزی لثه
- شکستگی یا ترک دندان های جلویی
- زگیل هایی اطراف بستر ناخن
- قارچ ناخن
 
عوارض جویدن ناخن
علاوه بر احساس خجالت به دلیل جویدن ناخن و داشتن ناخن های زشت، اثرات منفی و خطرناک دیگری نیز این عادت زشت دارد، مانند:
 
1- عفونت های دهان
موقع جویدن ناخن، معمولا دست ها کثیف و آلوده هستند. لذا باکتری ها و میکروب های مضر روی دست باعث عفونت دهان، لب ها و لثه می شود.

 آیا می دانید که حدود 2000 نوع عفونت پوستی در سالن های آرایش ناخن کشف شده است؟

آن وقت متوجه می شوید که شما با جویدن ناخن های خود در معرض ابتلا به چه بیماری هایی هستید.
 
2- مشکلات دندانی
ناخن ها سفت هستند و جویدن آن ها کاری سخت است. لذا اگر ناخن های خود را بجوید، دندان ها به خصوص دندان های جلویی خود را خراب می کنید.
 
این عادت حتی روی ظاهر دندان های شما نیز موثر است. لذا علی رغم داشتن دست هایی زشت، دندان های جلویی شما شکسته و ترک خورده می شوند.

 3- ناتوانی استفاده از دست ها
اگر عادت کرده باشید که مدام ناخن های خود را بجوید و دستتان داخل دهانتان باشد، نمی توانید به درستی وظایف شغلی خود را انجام دهید.

در موارد شدید، جویدن ناخن باعث می شود فرد نتواند کارهای عادی و روزمره خود را نیز انجام دهد.

4- عفونت ناخن
جویدن ناخن باعث می شود ناخن های شما ضعیف و سست شده و باکتری ها و قارچ ها وارد ترک های کوچک و زخم های روی ناخن شما شوند.

اگرچه برخی انواع عفونت های ناخن به راحتی درمان می شود، ولی برخی دیگر مثل قارچ ناخن به سختی بر طرف می شود.

یکی از مشکلات شایع در کودکان، شب‌ادراری است که برخی والدین با آن دست به گریبانند. می‌توان گفت شب‌ادراری دلایل مختلفی دارد که با رفع این عوامل، این عارضه به آسانی درمان می‌شود.

 از آنجا که شب‌ادراری معمولا در روحیه کودکان اثرات نامطلوب، به ویژه دردراز مدت برجای می‌گذارد، لذا تشخیص صحیح علت و درمان آن می‌تواند در شکل‌گیری روانی سالم کودک در آینده بسیار موثر باشد.

یبوست مزمن باعث شب ادراری می شود
تا کنون اغلب تصور می‌شد شب‌ادراری در کودکان بیشتر به دلیل مشکلات مثانه است و بیشتر پزشکان به این علت توجه بیشتری می‌کردند، اما در مطالعات جدید مشخص شده که یکی از علل عمده شب‌ادراری، یبوست است و اگر بیماری یبوست در کودکان به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، سبب بروز شب‌ادراری می‌شود.

در این پژوهش، دانشمندان روی 30 کودک و بزرگسال مبتلا به شب‌ادراری مطالعه کردند و دریافتند که اغلب این افراد دارای مثانه طبیعی هستند و مشکلی در این مورد ندارند، اما مشکل اصلی، انباشته شدن ضایعات موادغذایی و مدفوع در روده بزرگ این افراد است که جای مثانه را تنگ کرده و مانع حرکات طبیعی آن برای دفع می‌شود، به همین دلیل آنها نتیجه‌گیری کردند که در واقع یبوست، عامل اصلی شب‌ادراری است.

در این مطالعه، بیشتر این افراد یعنی حدود 25 نفر (83 درصد) با داروها و درمان‌های ضد یبوست به آسانی درمان شدند.

محققان در این مطالعات دریافتند که به دلیل بروز یبوست که باعث انباشته‌شدن حجم زیاد مدفوع در کنار مثانه می‌شود، حجم مثانه کاهش یافته و به همین دلیل است که کودک دچار شب‌ادراری می‌شود.

معمولا با بروز اولین علائم مشکل شب‌ادراری، اغلب والدین تلاش می‌کنند ”‹کودکان را از مصرف آب و سایر مایعات برحذر دارند، در حالی که این کار”‹، کاملا اشتباه است، زیرا کمبود آب در بدن، مشکل یبوست را تشدید می‌کند.

یکی از محققان توصیه می‌کند از والدین کودکان مبتلا به شب‌ادراری پرسیده شود که آیا شکم این کودکان به طور منظم کار می‌کند، یا نه و اگر نقص و نامنظمی‌ در دفع ادرار و مدفوع دیده شود، باید آن را پیگیری کنند.

محققان معتقدند با تشخیص به موقع و درمان یبوست، به آسانی می‌توان از بروز شب‌ادراری و بیماری‌های دیگر پیشگیری کرد

لذا این محققان به والدین توصیه کرده‌اند که مراقب کودکان خود باشند و در صورت بروز مشکل در کارکرد دستگاه گوارش و عمل دفع، حتما به پزشک مراجعه کنند تا از بروز عواقب و آسیب‌های بعدی پیشگیری شود.

شب ادراری کودک تا 6 سالگی نیاز به درمان ندارد
کودک باید طی چند ماه برای کنترل ادرار خود آموزش ببیند. دست کم هیچ کودکی را پیش از دو سالگی نباید مجبور کرد که زمان ادرار خود را به مادر بگوید.

همان‌گونه که کودکان از نظر زمان به دست آوردن توانایی راه رفتن، یکی نیستند، از نظر کنترل ادرار و آموختن زمان گفتن ادرار خود نیز با هم متفاوت هستند.

مادران باید با صبوری و تشویق کودکان خود و حتی گذاشتن لگن، ادرار کردن را به آنان بیاموزند، چرا که تحت فشار قرار دادن کودکان ممکن است زمینه‌ساز ابتلای آنان به عفونت‌های مکرر و اشکالات دفع ادرار و مدفوع در سنین بعدی شود.

کودکان بین 2 تا 4 سالگی، کنترل ادرار خود را در طول روز پیدا می‌کنند و اگر مادر تلاش کند پیش از این سن، کودک را از کهنه یا پوشک بگیرد، ممکن است فرزندش به دلیل آماده نبودن برای کنترل ادرار دچار اشکالاتی در نحوه ادرار شود. همین امر زمینه ابتلای او به عفونت‌های مکرر ادراری را فراهم می‌کند.

کودکان پس از 3 تا 4 سالگی، توانایی کنترل ادرار شبانه خود را پیدا می‌کنند و پزشکان معمولا کودکان را تا 6 سالگی به علت شب ادراری درمان نمی‌کنند، چون شب ادراری، یک عارضه طبیعی است که خود به خود بهبود پیدا می‌کند.

تنها کاری که برای کودکان مبتلا به شب ادراری انجام می‌شود، این است که وضعیت آنان را از نظر ابتلا به بیماری‌های دیگر بررسی می کنند، چون شب ادراری علامت بسیاری از بیماری‌های کودکان می‌تواند باشد، حتی ممکن است یک کودک 10 تا 15 ساله گاهی به طور طبیعی دچار شب ادراری شود. بیشتر این کودکان اگر دچار بیماری خاصی نباشند، خود به خود بهبود می‌یابند.

اگر کودکی به عللی مانند تحقیر از سوی همسالان و والدین، اعتماد به نفس خود را از دست داده ‌و به طور مرتب شب ادراری داشته باشد، تنها بعد از 6 سالگی به علت ابتلا به این عارضه تحت درمان قرار می‌گیرد، این در حالی ‌است که گاهی اوقات پدران و مادران، پزشکان را تحت فشار قرار می‌دهند تا برای درمان شب ادراری کودکان 4 تا 5 ساله خود، دارو تجویز کنند، اما این کار صحیح نیست.