شير مادر با داشتن همه مواد غذايي اصلي و حتي ريزمغذي‌ها، تركيبات دفاعي و بسياري مواد ديگر از قبيل آنزيم‌ها، هورمون‌هاي مختلف و اسيدهاي چرب غير‌اشباع، از سوي سازمان جهاني بهداشت، به عنوان كامل‌ترين غذا براي شيرخواران معرفي شده  كه مصرف آن، كودكان را در مقابل بسياري از بيماري‌هاي عفوني، تنفسي و گوارشي ايمن مي‌كند.

حتي اگر مادر خود به يك بيماري مبتلا باشد، مواد مقاومت‌زا در بدن مادر توليد پادتن مي‌كنند و اين پادتن‌ها از طريق شير به بدن شيرخوار منتقل مي‌شود. بنابراين در آغوش گرفتن و تغذيه نوزاد با شير مادر از ساعت اول عمر نقش مهمي را در افزايش قدرت دفاعي و پيشگيري از بسياري بيماري‌هاي عفوني در بدن كودك ايفا مي‌كند.

مادر بايستي كاملاً آماده باشد تا هر زماني كه كودك شير خواست به او بدهد. مهم نيست كه كودك يك ساعت قبل شير خورده است و يا چهار ساعت قبل. البته اين امر مهم فقط براي چند روز ممكن است مادر را دچار مشكل ساخته و بيشتر وقت او را به خود اختصاص دهد. تخليه مرتب پستان ها باعث تحريك بيشترغدد شيري گشته و در نتيجه شير بيشتري ترشح خواهد شد.

كارشناسان معتقدند حجم شير مادر رابطه ي مستقيمي با تكرر شيردهي دارد و تغذيه مكرر نوزاد با شير مادر موجب توليد شير بيشتر مي ‌شود. همچنين با شروع مصرف غذاهاي كمكي و كاهش دفعات شيردهي، حجم شير توليد شده كاهش مي ‌يابد و نياز مادر به مواد مغذي نيز به تعادل مي ‌رسد.

خوردن مايعات زياد توسط مادر و مك زدن پستان مادر  به وسيله نوزاد شير را زياد مي‌كند. نوزاد بايد از دو سينه مادر استفاده كند زيرا اين امر به افزايش حجم شير مادر كمك شاياني مي كند.

تغذيه با شير مادر در هر ساعت از شب يا روز كه شير خوار احساس گرسنگي يا نياز كند بايد انجام شود و نبايد زمان بندي براي شير دادن به كودك در نظر گرفت .

پزشكان به مادران شيرده توصيه مي كنند روي شكم نخوابند زيرا تحقيقات حاكي از آن است كه روي شكم خوابيدن به سينه مادر فشار وارد مي كند و باعث بازگشت شير به داخل بدن و مانع خارج شدن شير مادر مي شود.

همچنين شير دادن نوزاد در حين شب نيز باعث افزايش حجم شير مادر مي شود. 

توصیه های مربوط به نگهداری نوزاد :
نوزاد را در تابستان بايد با آب معتدل، شستشو داد . در زمستان، آب شستشو بايد كمي گرم باشد ولي نه به آن اندازه اي كه آزار دهنده باشد . بهترين موقع شستشوي نوزاد بعد از خواب طولاني است . رواست كه نوزاد را روزي دو تا سه بار شست و زياني ندارد كه در تابستان آب شستشوي نوزاد، ولرم و تا اندازه اي خنك باشد ولي در زمستان حتما بايد معتدل الحراره باشد . گرمي آب شستشو بايد به حدي باشد كه تن نوزاد را گرم كند . موقع استحمام نوزاد بايد مواظب بود كه آب در سوراخ گوش هايش نفوذ نكند.


شير مادر براي نوزاد از هر شير ديگري بهتر است، زيرا بيشتر از هر غذاي ديگر، به گوهر غذايي نوزاد كه در زندگي جنيني به او مي رسد شباهت دارد . حتي به تجربه، ثابت شده است كه در دهان گرفتن نوك پستان ، در دفع آزار شيرخواران، بسيار سودمند است . جهت اعتدال مزاج و پرورش صحيح و سالم نوزاد، علاوه بر شير ، مراعات دو نكته بسيار مهم ديگر نيز ضروري است : يكي از آن دو نكته جنبانيدن نوزاد به آهستگي و ملايمت و ديگري موسيقي و آوازي است كه برحسب عادت، براي خوابانيدن نوزاد مي خوانند . نوزاد به هر نسبتي كه براي جنبانيدن و گوش دادن به موسيقي آمادگي بيشتري پيداكند، تن و روانش براي ورزش هاي بدني و رواني، آمادگي بيشتري مي يابد.

توصیه های مربوط به تربیت کودک :

وقتي بچه را از شير باز داشتند، غذايش بايد با شوربا (سوپ) و گوشت هاي سبك شروع شود . از شير باز داشتن بچه بايد به طور تدريجي صورت گيرد . بايد بچه را با قرص هايي كه از نان و شكر ساخته شده است مشغول کرد تا پستان را فراموش كند .

بچه را تا وقتي كه خود به طور طبيعي ياراي نشستن و راه رفتن ندارد، نبايد به زور به اين كارها وادار كرد، زيرا ممكن است به پشت و ساق هايش آسيبي برسد . در نخستين مراحلي كه طفل نشستن و يا خزيدن بر روي زمين را شروع مي كند، بايد زيراندازش نرم باشد تا از زبري زمين خراش برندارد . بايد چوب و كارد و هر چيزي كه آزار مي رساند ويا مي برد از مسير راهش جمع شود و نگذارند كه طفل از جاهاي بلند پر ت شود . وقتي دندان هاي نيش طفل سر بر مي آورند نبايد چيز سخت را بجود تا ماده اي كه نيش از آن تكوين مي يابد از بين نرود.

"بايد بسيار مراقب بود كه در اوان انتقال كودك به مرحله خردسالي، اخلاق و رفتار وي پسنديده و معتدل گردد. براي اين منظور نبايد كاري كرد كه كودك به خشم زياد ، ترس زياد، اندوه و شب بيداري زياد برخورد كند و يا دچار شود . هرچه را طفل آرزو كرد بايد زود برآورده شود و از هر چيز نفرت داشت از وي دور گردد . در اين دستور دو نفع وجود دارد : يكي نفع نفساني است زيرا بچه از همان طفوليت به اخلاق و رفتار نيكو خوي مي گيرد و نيكي در او سرشتي مي شود و از او جدا نمي گردد . ديگر آنكه براي بهبود تنش مطلوب است، زيرا همانطور كه از سوء مزاج، بدخلقي و بدرفتاري سر مي زند، از عادت به بدخويي نيز سوء مزاج پيدا مي شود . مثلا خشم، مزاج را بيشتر از حالت اعتدال گرم مي كند، اندوه ، خشك مزاجي ببار م ي آورد، پژمردگي و كم ارادگي نيروي رواني را سستي مي بخشد و سلامت مزاج رابه سوي بلغمي بودن گرايش مي دهد. پس معلوم مي شود كه در خوش خلقي دي تن و روان نيز هست.

وقتي كودك از خواب بيدار شد، بهتر آن است كه استحمام شود و بعد به مدت يك ساعت با اسباب بازي هايش و يا به منظور بازي كردن تنها گذاشته شود، سپس كمي غذا بخورد و از آن به بعد زياد تر از پيش به بازي بپردازد، باز استحمام كند و غذا بخورد و تا حد ممكن نگذارند در وقت غذا خوردن آب بنوشد، زيرا آب غذاي خام را قبل از هضم شدن به درون مي راند.

"وقتي كودك به شش سالگي رسيد، بايد او را به معلم و شخص ادب آموز سپرد و به تدريج به كسب تحصيلش واداشت. نبايد او را به زور وادار كرد كه يك دفعه كتاب را بگيرد و از خود دور نسازد.

اين بود دستور پرورش خردسالان تا زمان چهارده سالگي آنها . در اين مدت همواره بايد مراقب حال و مزاج آنها بود كه آيا تري يا خشكي در مزاج آنها و يا سختي در جسمشان در ا فزايش يا در كاهش و يا در حال اعتدال است .

بايد در كاهش دادن ورزش به تدريج عمل كنند، حتي در ورزش سخت و دشوار هم كه نمي خواهند ديگر انجام دهند بايد ترك آن تدريجي باشد. ورزش در بين سن خردسالي و نوجواني بايد به صورت معتدل انجام گيرد.

توصیه های دوران بارداری :

"در اوان بارداري تولدنوزاد، بايد زن بار دار خود را چنانكه لازم و مناسب حال است مراعات كند . ما در ا ين باره دستوراتي مي دهيم كه هر زني در حالت بارداري، آن را كاملا اجرا كند بهره بيند و با مشكلات غيرمنتظره روبرو نمي شود :

1. در سراسر دوران بارداري بايد شكمشان نرم باشد و از يبوست بپرهيزند

2. اگر يبوست شديد داشتند شير خِشت (نوعي صمغ گياهي با خاصيت ملين) و امثال آن بخورند تا لينت يابند

3. ورزش نه شديد و نه بسيار ناچيز بلكه ورزش با شدت متوسط بكنند

4. به آرامي پياده روي نمايند اما آن هم نه بيش از اندازه كه به افراط

5. بايد به هيچ وجه حركات بسيار شديد بكنند و نبايد از جايي به جايي بپرند

6. بايد از ضربت خوردن و بر زمين افتادن برحذر باشند

7. از پرخوري و عصبانيت، بپرهيزند

8. بايد كوشش كنند كه اندوهگين نباشند و بسيار غم نخورند . خلاصه از هرچه سبب سقط جنين مي شود بايد بپرهيزند. به ويژه در ماه اول حاملگي تا مدت بيست روز و مخصوصا در هفته اول باردار شدن به مدت سه روز بايد از مراعات اين دستورات غافل نباشند و از هرچه بچه را تكان مي دهد دوري جويند و هرچه را كه در باره نگهداري جنين نوشته ايم مو به مو اجرا كنند.

9. از سردنده هاي نزديك شكم به پايين خود را با پارچه اي نرم پشمي بپوشانند

10. غذايشان نان خوب و برشته با شورباهاي ساده و شورباهاي زيره اي باشد

11. نبايد هيچ تند مزه اي ياتلخ مزه اي رابخورند".

توصیه های پس از زایمان :

"همين كه مادر نوزاد را به دنيا آورد بايد خود را بپوشد كه سرما نخورد، كوشش كند خون كافي بيرون دهد و غذاي خوب و مناسب حال بخورد . نبايد به طور ناگهاني به غذاهاي پرمايه و ديرهضم هجوم آورد . مبادا زياده از حد لازم گرمي به درونش راه يابد و نيروي تغييردهنده كبد را ناتوان كند و تشنگي زياد بر او دست يابد.

خونريزي ايام بعد از زايمان، حركت ها و نوبت هايي دارد . در وهله اول تشويش و درد همراه دارد . اگر خون زايچگي از بيست روز گذشت و تا بيست و چهار روز فروكش نكرد يا بعد از فروكش كردن باز برگشت، معلوم مي شود که حالت غيرطبيعي است، كه حتما بايد مادر، خود را پاكسازي كند.